Homenaje a Ricardo Olmos. Per speculum in aenigmate. Miradas sobre la Antigüedad

Amb motiu de la jubilació del Prof. Dr. Ricardo Olmos es va celebrar un acte en el seu homenatge al Museo Arqueológico Nacional (Madrid) el dia 27 de juny de 2014, que ara es complementa amb la publicació d'aquest llibre en reconeixement a la seva trajectòria personal i científica. El llibre recull 107 contribucions realitzades per diferents col·legues, alumnes i amics del Prof. Olmos, agrupades en set apartats: Grècia, Roma, Cultures de la Península Ibèrica, Altres cultures del Mediterrani, Història, Historiografia i Miscel·lània. A més a més, inclou unes notes biogràfiques, la relació de la seva extensa bibliografia científica així com els discursos efectuats a l'acte d'homenatge al Museo Arqueológico Nacional.

El llibre ha estat editat per l'Asociación Cultural Hispano-Helena, la qual volem agrair el fet que pugui presentar-se i descarregar-se de forma lliure al web d'Iberia Graeca.

 

Pedro Bádenas de la Peña, Paloma Cabrera Bonet, Margarita Moreno Conde, Arturo Ruiz Rodríguez, Carmen Sánchez Fernández, Trinidad Tortosa Rocamora (eds.)
Erytheia. Estudios y Textos nº 7
Asociación Cultural Hispano-Helénica
Madrid, 2014
670 páginas.
Ed. Impresa: ISBN-10 84-87724-04-3; ISBN-13 978-84-87724-04-6
Ed. Electrónica: ISBN-10 84-87724-05-1; ISBN-13 978-84-87724-05-3
ISSN: 0213-1986
Depósito Legal: M-34882-2014

El llibre conté els següents capítols:

ÍNDICE
5 RICARDO OLMOS: SU OBRA
21 JOSÉ MARÍA PÉREZ - PERIDIS
23 AGRADECIMIENTOS

PALABRAS, 27 junio 2014

27 PALOMA CABRERA
29 TRINIDAD TORTOSA
33 MARIO TORELLI
39 PEDRO BÁDENAS

LAS MIRADAS, LA MEMORIA

GRECIA
43 MANUEL ARJONA PÉREZ
Héroes aculturadores de Eubea.
48 ALBERTO BERNABÉ
Expulsar de la ciudad a los falsos profetas: de Aristófanes a Platón.
53 JOHN BOARDMAN
A Personification of the Oxos River?
56 MARCO BUONOCORE
Gaetano Marini e il titulus penicillo pictus di Euripide.
61 PALOMA CABRERA
Un piélago tempestuoso de funestas calamidades. La imagen modélica de Ío en la iconografía suritálica.
68 MARÍA CRUZ CARDETE
El dios Pan: entre contradicciones y aprendizajes.
73 EMILIO CRESPO
La copa de Néstor y la datación de laIlíada.
79 FÁTIMA DÍEZ PLATAS
Entre nosotros: representaciones de la presencia de Dioniso en la cerámica griega arcaica.
85 MIGUEL ÁNGEL ELVIRA BARBA
El viaje del artista griego.
89 ELVIRA GANGUTIA ELÍCEGUI
'ΕΠíβουλoς en PKöln 430 al final del "nuevo Safo".
95 JEAN-ROBERT GISLER
À propos de Pan, Eurotas et des dieux fleuves.
102 PIERRE GROS
Du temple d’Apollon de Didymes au Panthéon de Rome: note sur l’expression de la transcendance dans les sanctuaires antiques.
109 PASCALE LINANT DE BELLEFONDS
Typhée et le volcan: à propos de l’oenochoé du British Museum F237.
116 ELENI MANAKIDOU
Kitchenware from the Settlement at Karabournaki/Thessaloniki in the Archaic Period.
122 MARGARITA MORENO CONDE
Una nueva cratera del Pintor de Cadmos,¿algo más que una escena musical?
130 JOSÉ PASCUAL
Griegos armados como bárbaros: los “portapuertas” beocios en época helenística.
136 DOMINGO PLÁCIDO
El Occidente mítico preheracleo.
141 EMILIO SUÁREZ DE LA TORRE
Las incógnitas del primer canto de Demódoco (Od. 8, 73-82).
147 MIJALIS TIVERIOS
Theoxenia of Erigone (?).
155 ANA VALTIERRA
La epifanía de Nausicaa.
162 MARIE-CHRISTINE VILLANUEVA PUIG
Notes d’iconographie dionysiaque. À propos du rhyton attique polychrome à fond blanc du Musée du Louvre G 249.
168 JESÚS DE LA VILLA POLO
Los colores de Homero.
174 RAINER VOLLKOMMER
On an unusual Corinthian aryballos.

ROMA
177 JAVIER ARCE
Dorus, centurio rerum nitentium en Roma en el siglo iv d.C. (Amm. Marc. XVI. 6.2).
181 JEAN-CHARLES BALTY
Parerga Cumontiana. Un couvercle de sarcophage de Trans-en-Provence et l’ascension des âmes.
187 MANUEL BENDALA GALÁN
Árboles en la ciudad romana: embrujo y simbología del platanus.
192 LUCIO BENEDETTI
Su un curioso ciottolo iscritto dalla Collezione Guardabassi di Perugia.
199 FILIPPO COARELLI
Lavinio, Procopio e il simulacro di Athena Iliàs.
203 MARÍA JOSÉ PENA
Aportación al estudio de los gentilicios en -(i)enus (nota sobre CIL VI 2940 = 32721).
209 ANTONIO PIZZO
Notas de una conversación sobre la representación gráfica de la arquitectura romana hasta G.B. Piranesi.
215 FABIOLA SALCEDO GARCÉS
Paisajes para pensar. El sentir romano de lathe biósas.
222 ERIKA SIMON
Iuventas in der Ildefonso-Gruppe.
227 MARIO TORELLI
L’Apollo Palatino di Roma e il modello dei rilievi Medinaceli-Budapest.
235 LUCREZIA UNGARO
Riflessioni sul programma figurativo del Foro di Augusto e il nuovo allestimento dell’Aula
del Colosso nel Museo dei Fori Imperiali.

CULTURAS DE LA PENÍNSULA IBÉRICA
Griegos
242 XAVIER AQUILUÉ Y Mª TERESA MIRÓ
Reflexiones sobre los talleres de ceràmica ática identificados en la ciudad griega de Emporion (Empúries).
249 ADOLFO J. DOMÍNGUEZ MONEDERO
(Algunos) griegos (más) en Tarteso.
256 RUI MORAIS
News about a Greek Vase used to transport and conserve Honey.
259 JOSÉ PÉREZ BALLESTER E ISABEL BONORA ANDÚJAR
Cerámicas áticas singulares del siglo VI a.C. en la ciudad de Valencia.
269 CARMEN SÁNCHEZ FERNÁNDEZ
El pintor de Enomao y los talleres áticos del siglo IV a.C. en la Península Ibérica.

Fenicio-Púnicos y Tartésicos
274 ANA MARGARIDA ARRUDA
Imagens de Astarté: pendentes de vidro da Idade do Ferro do Castelo de Castro Marim.
279 MARÍA BELÉN
Arqueología del culto a Tinnit en el Occidente púnico.
285 Mª PAZ GARCÍA-BELLIDO Y JAVIER DE HOZ
Grafitos sobre un Shekel del tesoro de Mogente.
293 BEATRIZ DE GRIÑÓ FRONTERA
Un planteamiento transversal de la iconografía. Experiencia desde un museo.
299 JOSÉ MARÍA LUZÓN NOGUÉ
A propósito de las navegaciones protohistóricas a Occidente.
306 JOSÉ ÁNGEL ZAMORA LÓPEZ
Palabras fluidas en el extremo Occidente. Sobre un nuevo grafito fenicio, hallado
en la desembocadura del Tajo, que recogeun posible topónimo local.

Iberos
315 LORENZO ABAD CASAL
De nuevo sobre la Dama de Elche. Apuntes para una reflexión.
320 CARMEN ARANEGUI GASCÓ
La imagen ibérica con música: otro modo de narrar.
325 FRANCISCO BELTRÁN LLORIS
De inscripciones vasculares pintadas y lugares de culto ibéricos: sobre el ‘santuario urbano’ de Liria.
330 JOSÉ Mª BLÁZQUEZ MARTÍNEZ
Tropas íberas al servicio de Cartago.
336 MICHAEL BLECH
Erscheinungsweisen iberischer Gottheiten.
343 FRANCISCO BROTÓNS YAGÜE -SEBASTIÁN F. RAMALLO ASENSIO
Una Dea Stephanophoros en el Cerro de los Santos (Montealegre del Castillo, Albacete).
350 TERESA CHAPA BRUNET
El complejo oficio de los escultores ibéricos.
355 IGNASI GRAU MIRA
Imagen del poder y estrategias políticas en el área oriental de Iberia.
363 ISABEL IZQUIERDO PERAILE
De animales, ritos y mujeres: entre iconografía y arqueología en la cultura ibérica.
370 VICTORINO MAYORAL HERRERA
Algunos elementos para una arqueología visual de la cultura ibérica.
375 PIERRE MORET Y JOSÉ ANTONIO BENAVENTE SERRANO
Sens dessus dessous: lecture renversée d’un motif ibérique sur un vase peint d’Alcañiz.
380 GÉRARD NICOLINI
Les bronzes figurés des sanctuaires ibériques: le style de Castellar en question.
386 VIRGINIA PAGE DEL POZO - JOSÉ MIGUEL GARCÍA CANO
Sobre las imitaciones ibéricas.
393 MANUEL PÉREZ ROJAS
Posible sentido metrológico de algunos signos infrecuentes aparecidos en Medellín (Badajoz), Porcuna (Jaén) y Abengibre (Albacete).
400 LOURDES PRADOS TORREIRA
Las representaciones de grupos familiares en los santuarios de la cultura ibérica.
406 FERNANDO QUESADA SANZ -MÓNICA CAMACHO CALDERÓN
El recinto fortificado ibérico tardío del Cerro de la Merced (Cabra) y un posible monumento
ibérico previo. Un problema de puntos de vista.
416 RAFAEL RAMOS
Simbolismo y religiosidad en los períodos ibéricos de La Alcudia.
422 ALICIA RODERO RIAZA
El vaso de plata del Tesoro de Aliseda.
426 PIERRE ROUILLARD
La Dame en sa Pierre.
431 RUBÍ SANZ GAMO
La acrótera de El Salobral (Albacete). Hipótesis sobre su procedencia.

Celtas
437 MARTÍN ALMAGRO-GORBEA
Literatura e iconografía: la hierogamia de la Diosa y el Héroe Fundador en la Hispania prerromana.
445 FRANCISCO MARCO SIMÓN
Cucullus, Ara, Sacerdos. Transición ritual en una imagen vascular de la Celtiberia.

Romanos
452 JOSÉ Mª ÁLVAREZ MARTÍNEZ
Observaciones sobre las escuelas musivas emeritenses: técnicas e influencias.
458 JOSÉ BELTRÁN FORTES
Novedad iconográfica en el repertorio sepulcral de la Hispania meridional: el mito de Ganímedes.
465 BEATRICE CACCIOTTI
Ritratti femminili della collezione Despuig: note di iconografia e questioni di provenienza.
473 PILAR LEÓN
La transformación de la imagen de Hércules en la estatuilla del Museo de Cádiz.
478 JAVIER ALONSO Y PEDRO MATEOS CRUZ
Plato con incrustaciones de vidrio mosaico hallado en Augusta Emerita.
486 ANA DE MESA, ISABEL RODÀ Y HERNANDO ROYO
Esculturas romanas de mármol de Tasos en el MNAT (Museu Nacional Arqueològic de Tarragona).

OTRAS CULTURAS DEL MEDITERRÁNEO
492 GIOVANNANGELO CAMPOREALE
Coppe o holmoi nella ceramica di Chiusi di età orientalizzante.
497 MARIA ADELE IBBA Y PAOLO XELLA
Un'iscrizione neopunica su un frammento di ceramica a vernice nera dal santuario di Via Malta a Cagliari.
502 MARÍA JOSÉ LÓPEZ-GRANDE
Amuletos egipcios y amuletos de iconografía egipcia. ¿Prototipos y derivaciones?
508 BEATRICE PALMA VENETUCCI
Alcuni Aegyptiaca del Museo Kircheriano.
516 SERGIO RIBICHINI
Muphonnim Sycorathim.

HISTORIA
522 EUSEBI AYENSA PRAT
Antoni Rubió i Lluch y la "cuestión cretense".
529 PEDRO BÁDENAS DE LA PEÑA
Las antigüedades y el imaginario nacional griego.
535 JUAN P. BELLÓN RUÍZ, IVÁN FUMADÓ ORTEGA, JORGE GARCÍA SÁNCHEZ
El proyecto topográfico del arquitecto José Ignacio Hervada en la isla de Delos (1935-1937).
541 JEAN-FRANÇOIS BERNARD
Piazza Navona, hier, aujourd’hui, demain.
547 ÁNGELA FRANCO
El mito clásico de Jasón y Medea en la Edad Media.
553 ANTONIO MONTERROSO CHECA
Escuela Española in Campo Martio (Topografía extinta desde Via di Torre Argentina 18).
557 FERNANDO RODRÍGUEZ MEDIANO
Roma-Madrid-Pasquino.
561 ALAIN SCHNAPP
Piranesi o el espesor de la Historia.
565 JESUSA VEGA
De la belleza ideal a la guerra absoluta: el Torso Belvedere y Francisco de Goya.

HISTORIOGRAFÍA
571 LUÍS CALVO Del diálogo entre disciplinas: arqueología, etnología y sociedad en la obra de Pere Bosch Gimpera.
575 SEBASTIÁN CELESTINO PÉREZ
La concepción de Tarteso de Ricardo Olmos.
580 JOSÉ A. DELGADO DELGADO
La religión en La Cité Antique. Notas para un aniversario.
584 FRANCISCO DÍEZ DE VELASCO
El LIMC (Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae) y la investigación española.
588 CARLOS FABIÃO
Quién, cuándo, cómo y por qué se destruyó la conocida inscripción CIL II, 114 / IRCP, falsa A.
593 VALERIA BEOLCHINI, SONIA GUTIÉRREZ LLORET
Una passeggiata particolare: tracce archeologiche della riscoperta e prima valorizzazione di Tusculum.
601 GLORIA MORA
Ricardo Olmos y la Historia de la Arqueología en España.
606 ARTURO RUÍZ, CARMEN RUEDA, JUAN P. BELLÓN, MANUEL MOLINOS Y CARMEN RÍSQUEZ
Ricardo Olmos y la arqueología ibera en Jaén.
612 ESTHER VÁZQUEZ MÍNGUEZ
Viaje a Grecia y las ruinas del Asia Menor (1923). El Testimonio de Saturnino Ximénez y Enrich.

Miscelánea
621 JUAN BLÁNQUEZ PÉREZ, LOURDES ROLDÁN GÓMEZ
Dos thesauri en el poblado ibérico de La Quéjola (San Pedro, Albacete).
628 TERESA CIRILLO SIRRI
A Ricardo.
632 LUÍS ALBERTO DE CUENCA
Apunte sobre Ricardo Olmos.
633 MICHEL GRAS
De Rome vers l'Europe. Lettre ouverte à Ricardo.
638 CRISTINA JULAR PÉREZ-ALFARO
Roma, Ricardo.
642 ADRIENNE LEZZI HAFTER
Querido Ricardo.
647 JÚLIA LULL SANZ Y VICENTE LULL
La originalidad del origen en arte y arqueología.
653 JUAN PIMENTEL
Cuatro palabras sobre dos imágenes (y un amigo).
656 ARNAU PUIG
Ricardo Olmos, o el empeño para dar con lo que se experimenta como imprescindible.
658 DIANA SEGARRA CRESPO
Un centauro en el diván. Una cuestión de método.
662 TRINIDAD TORTOSA
A Ricardo Olmos, maestro de viajes.

665 TABULA GRATULATORIA

Scroll to top